ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ "Στη σκιά της σιωπής", εκδ. Πηγή, 2015

Καλογραμμένο και από τα καλύτερα που έχω διαβάσει για μία από τις πιο δύσκολες και μελανές περιόδους της ελληνικής ιστορίας...ένα βιβλίο για τη λήθη, τη συγχώρεση, την αυταπάρνηση, τις φανερές και κρυφές συνέπειες του πολέμου, στις ανθρώπινες ζωές....

Στην αρχή σκέφθηκα ότι η κεντρική ιδέα της αφήγησης, είναι ένα θέμα που έχω ξανασυναντήσει στην ελληνική λογοτεχνία, μια και η εποχή που εκτυλίσσεται κατά ένα μεγάλο μέρος η πλοκή (γερμανική κατοχή) είναι από τις "αγαπημένες" της νεοελληνικής λογοτεχνίας και ήμουν λίγο επιφυλακτική. Προχωρώντας όμως στην ανάγνωση και ξεκινώντας η εξιστόρηση της ιστορίας του Κωνσταντή και της Φαίδρας, ο τρόπος γραφής, η αμεσότητα, η παραστατικότητα και η λιτότητα (την τελευταία την εξέλαβα ως "πλεονέκτημα", αφού αν και χρονικά, η κυρίως δράση οριοθετείται στην περίοδο 1941 - 1944, εμπεριέχονται τα απολύτως αναγκαία στοιχεία, χωρίς να "βαρύνουν" την μυθιστορία) στις περιγραφές εκείνης της τραγικής περιόδου, αναφορικά με τα γεγονότα και τις συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων, την αντίσταση και τους αγώνες που ξεκίνησαν από την πρώτη στιγμή και δεν κάμφθηκαν από τη σκληρότητα των κατακτητών, και η σκιαγράφηση των συγγραφικών χαρακτήρων, χωρίς ίχνος μελοδραματισμού ή υπεριβολής, κέρδισαν πλήρως το ενδιαφέρον μου έως και την τελευταία σελίδα του.

Η παλαιότερη χρονικά ιστορία, εξελίσσεται παράλληλα με την γνωριμία, τη συναναστροφή και τη σχέση του Εκτορα και της Κάτιας, σε μεγαλύτερη έκταση βέβαια, εν τούτοις δεν διέκρινα καμία δυσαναλογία μεταξύ των δύο μερών, αντίθετα μπορώ να πω ότι οι εναλλαγές μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, "αποφόρτιζαν" την έντονη δραματικότητα της αφήγησης και "συνέδεαν" το τότε και το τώρα, με τρόπο αβίαστο και φυσικό, αποδίδοντας ουσιαστικά μεγαλύτερη αληθοφάνεια στην ολότητα του έργου. 

Στα συν του βιβλίου, η πολύ καλή επιμέλειά του και η προσεγμένη έκδοση επίσης. 

Το συνιστώ ανεπιφύλακτα (πλέον)....

ΘΩΜΑΗ ΜΠΡΕΝΤΑ "Η τιμωρός" εκδόσεις "Δυάς Εκδοτική" 2017

Εκρηκτικό....αυτή η λέξη μου έρχεται στο μυαλό ....δεν ξέρω τι μας επιφυλάσσει για το μέλλον η Θωμαή Μπρέντα, αλλά σίγουρα με την "Τιμωρό" (και παρά τον όγκο της), με εντυπωσίασε με τη δύναμη και την αμεσότητα της γραφής της, την πλοκή, τους πολυδιάστατους χαρακτήρες, όλο το συναισθηματικό "καλειδοσκόπιο", που ξεκινά από την οδύνη, την οργή, την απόρριψη και την άσβεστη επιθυμία για εκδίκηση για να κορυφωθεί με το πάθος και τον απόλυτο έρωτα, την ένταση που είναι διάχυτη από την αρχή έως το τέλος και τις συνεχείς ανατροπές που είτε περιπλέκουν τις ήδη σύνθετες καταστάσεις είτε λειτουργούν καταλυτικά όπως αποδεικνύεται στην πορεία....Σίγουρα πάντως δεν είναι από τα βιβλία που ξεχνάς ή προσπερνάς ακόμα και όταν φθάσεις στην τελευταία του σελίδα, και αποτελεί μία πολύ καλή αρχή για μία νέα συγγραφέα.

ΚΆΛΛΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ "Δενδρίτες", εκδόσεις Πόλις 2015

Ενδιαφέρον, καλογραμμένο με την έννοια της ρέουσας αφήγησης, παρά την εναλλαγή των χρονικών περιόδων ανά κεφάλαιο (παρόν - παρελθόν), με ιστορικά και κοινωνικά στοιχεία που ενσωματώνονται με λιτό τρόπο στην αφήγηση, και συνδράμουν στην ακριβή αναπαράσταση των συνθηκών και του περιβάλλοντος κάθε εποχής (δεκαετία του 1970 και τα χρόνια του μεσοπολέμου, κοινές συνισταμένες και των δύο διαφορετικών χωροχρονικών σημείων, η οικονομική κρίση, η ανασφάλεια και ο συνεχής αγώνας για επιβίωση) που αναπόδραστα καθορίζουν και τις ζωές των συγγραφικών χαρακτήρων. 

Το "αμερικάνικο όνειρο" από την ...ανάποδη θα έλεγα, αφού σε πρώτο πλάνο, αποτυπώνονται με αμεσότητα και ρεαλισμό, οι δυσκολίες προσαρμογής όσων αποφασίζουν την μετανάστευση για λόγους επιβίωσης, οι αντιφάσεις ανάμεσα στις προσδοκίες και στην πραγματικότητα, οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν και διακρίνουν κάθε εθνότητα (και οι αντιπαλότητες ακόμα) και η μετάβαση από την εκβιομηχάνιση της περιοχής του Κάμντεν στην παρακμή και στην περιθωριοποίηση των κατοίκων της με όλες τις αναπόδραστες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Η αλληλουχία μεταξύ των χρονικών περιόδων, από το παρόν (της δεκαετίας του 1970) στο παρελθόν (των χρόνων του μεσοπολέμου) επιτυχής, ωστόσο η χρήση του μακροπερίοδου γραπτού λόγου, παρά την δυναμική που προσδίδει στην αφήγηση, θεωρώ ότι ήταν προς το τέλος, λίγο υπερβολική, χωρίς όμως ακόμη και η συγγραφική αυτή επιλογή (και πάντα μιλώντας υποκειμενικά) να αναιρεί το αξιανάγνωστο του βιβλίου, το οποίο απέχει πολύ από τη σύνηθη θεματολογία των νεοελλήνων συγγραφέων, εστιάζοντας σε ένα θέμα διαχρονικό, όπως η μετανάστευση και οι παράγοντες που την επηρεάζουν μακροπρόθεσμα, και, μπορώ να πω, και ανεξάντλητο.

Στα συν του βιβλίου οφείλω να πω ότι είναι και ο εύστοχος τίτλος του "Δενδρίτες", που δεν παραπέμπει σε καμία φράση κατά την αφήγηση, αλλά, αλληγορικά παραπέμπει στην μνήμη και στην επίδραση της στον χαρακτήρα και στην προσωπικότητα εκάστου/ης εξ ημών.

 

ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΕΜΙΡΗ "Ακαταμάχητος" εκδ. Ψυχογιός 2017

Τι μπορεί να συμβεί στη ζωή μίας εργαζόμενης, φιλόδοξης (με την καλή έννοια του όρου πάντα), όχι ιδιαιτέρως όμορφης, αλλά ενδιαφέρουσας, έξυπνης και γοητευτικής νέας γυναίκας, όταν από καθαρή τύχη γνωρίζει έναν πραγματικά ακαταμάχητο (από άποψη κάλλους) άνδρα ;;; 

Πως μπλέκονται οι επαγγελματικές ανασφάλειες και αγωνίες με την αναμφισβήτητη έλξη δύο τόσο διαφορετικών ανθρώπων, και τι, από τα δύο θα επικρατήσει ;; η επιθυμία για εξέλιξη και εδραίωση σε έναν ιδιαίτερο χώρο (καλλιτεχνικό) ή το πάθος που διακατέχει την Αφροδίτη και τον Ακη ;; 

Η Γεωργία Δεμίρη, ουδέποτε με διέψευσε ως προς τις αναγνωστικές μου προσδοκίες, και το ίδιο συνέβη και τώρα, ανυπομονούσα να το ξεκινήσω, γιατί ήξερα και ξέρω πως θα περάσω πολύ ευχάριστες ώρες και επαληθεύθηκα. 

Με το δικό της ξεχωριστό ύφος γραφής, άμεσο, έξυπνο και σπιρτόζικο, με τη δημιουργία (εξωφρενικών σε ορισμένα σημεία) καταστάσεων που ασφαλώς προκαλούνται από τον "περίεργο" περίγυρο της ηρωίδας της (ο Αρθούρος και ο Πάτροκλος, είναι δύο από τους δευτερεύοντες ήρωες με καταλυτική συμμετοχή στην εξέλιξη της αφήγησης που δεν τους ξεχνάς με τίποτε και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελες να τους έχεις γνωστούς/φίλους/συντρόφους κλπ., ενώ η "Λέσχη Ανάγνωσης" είναι κάτι παραπάνω από ....λογοτεχνικές, ανέμελες και ρομαντικές βραδιές, ουδέποτε δε, θα σκεφτόμουν να ονομάσω τον σκύλο μου .....Γιακουμή !!!!!!, αυτά είναι αρκετά για να κεντρίσουν την περιέργεια νομίζω), ο οποίος (περίγυρος) λειτουργεί ολίγον αυτοβούλως και παίρνει (όχι πάντα και τις πιο επιτυχείς) ..... πρωτοβουλίες...., ο "Ακαταμάχητος" θα μπορούσε στο ουδέτερο γένος να προστεθεί και στον χαρακτηρισμό του ίδιου του βιβλίου...."ακαταμάχητο" και αυτό....

Πολλά από τα στοιχεία που συνέλαβε η συγγραφέας και περιέλαβε στα βιβλία της, απηχούν την σύγχρονη εποχή μας, την δύναμη της εικόνας, μέσω της τηλεόρασης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, την αναζήτηση της επιτυχίας με κάθε μέσο και τρόπο, αλλά και την αντίθεση ανάμεσα στο "φαίνεσθαι" και στην ουσία των πραγμάτων, αυτό δε, επιτυγχάνεται με την εύστοχη σκιαγράφηση των συγγραφικών της χαρακτήρων. 

Ενα επίσης από τα πλεονεκτήματα του βιβλίου, το οποίο με εξέπληξε πολύ ευχάριστα, και του προσέδωσε ακόμα μεγαλύτερη αμεσότητα (όπως και ...αιτίες για αβίαστο γέλιο) ήταν η επιτυχής και ακριβής απόδοση του τρόπου ομιλίας ορισμένων εκ των χαρακτήρων (της "ντοπιολαλιάς" ας το πω έτσι), όπως και θα έπρεπε άλλωστε να είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη.  

Συμπερασματικά, πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα, ειδικά για την καλοκαιρινή περίοδο που διανύουμε και έχουμε διάθεση να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, οπότε ένας "Ακαταμάχητος" μπορεί να συμβάλει στην ικανοποίηση της ανάγκης αυτής..., ωστόσο συνιστώ (για ευνοήτους λόγους) να μην διαβάζεται σε ...ανοικτούς χώρους (πχ. παραλίες, βεράντες, ΜΜΜ), απαιτεί προσήλωση, αφοσίωση και ιδιαίτερο χώρο για να γελάσετε με την καρδιά σας. 

ΕΛΕΝΗ ΔΑΦΝΙΔΗ "Μικρή Βαρκελώνη" εκδ. Ψυχογιός 2017

Ευφυέστατο, διασκεδαστικό, οπωσδήποτε προκαλεί (τουλάχιστον) χαμόγελα, με έξυπνους διαλόγους, την ....πρωτότυπη ιστορία του (θα έλεγα ότι όλες σχεδόν οι ηρωίδες της Ελένης Δαφνίδη είναι λίγο ...ιδιόρρυθμες), με λίγες στιγμές γλυκιάς μελαγχολίας για την περίεργη μοναχικότητα της Αλμας και ένα κρυμμένο "μυστικό" που αντιμετωπίζεται με χιούμορ, αυτοσαρκασμό, στωικότητα και αποτελεί ουσιαστικά το βασικό στοιχείο, γύρω από το οποίο περιστρέφεται η πλοκή της "Μικρής Βαρκελώνης" (και όχι ...μόνο, αναφέρομαι στον ...γεωγραφικό προσδιορισμό, αν το διαβάσετε θα καταλάβετε τι εννοώ). 

Αντενδείκνυται : α) τις μεσημβρινές ώρες ή τις ώρες γεύματος, δείπνου κλπ και β) η ανάγνωση του σε ...ανοικτούς χώρους, λόγω των αισθημάτων ευφορίας που ανυπερθέτως προκαλεί, και των οποίων η αναπόφευκτη εκτόνωση είναι (φυσικά) το ακράτητο γέλιο....

ΘΑΛΕΙΑ ΚΟΥΝΟΥΝΗ L.A.V. ΘΕΡΑΠΙ, εκδόσεις Λιβάνη 2017

Μία «ομάδα αυτογνωσίας» ή αλλιώς «γκρουπ θέραπι» χρειάζεται πότε πότε στη ζωή μας (ακόμα και δύο και τρεις μπορώ να πω….), όταν δε, η πρώτη αποδεικνύεται επιτυχής και η δεύτερη που επακολουθεί, είναι ακόμα καλύτερη, πιο ….καταιγιστική και ακόμα πιο πολύ…. απολαυστική.  

Τόπος : Κάπου μεταξύ Αθήνας…., Καραιβικής, Πλατάνου («στουν» Πλάτανο για την ακρίβεια….), Λος Αντζελες ….και τα «ρέστα» (τα οποία …ρέστα αποκαλύπτονται προς το τέλος, δικαιολογώντας και εν μέρει τον …τίτλο του βιβλίου…).

Χρόνος : μετά τις «περιπέτειες» της γνωστής αγαπημένης παρέας του πρώτου βιβλίου, με νέα «δεδομένα» όμως,  πρωτοεμφανιζόμενα «μυστηριώδη» πρόσωπα, και έναν …φίκο (ναι, για το γνωστό φυτό εσωτερικού χώρου ο λόγος), και με αναγκαία flash back, όπου απαιτείται για την εξυπηρέτηση της αφήγησης.

 Το “L.A.V. Θέραπι», μου κράτησε αλησμόνητη συντροφιά, οφειλόμενη κατά κύριο λόγο, στην, εκ μέρους του αφηγητή, περιγραφή και στην αναπαράσταση των γεγονότων που οι επτά ανεπανάληπτοι χαρακτήρες του, βιώνουν για άλλη μία φορά, παρακινούμενοι και ορμώμενοι από άλλη μία αναπάντεχη απώλεια.

Ο αφηγητής, ο οποίος ….παραδόξως δεν παραμένει αμέτοχος, εξιστορώντας απλώς, αλλά παρεμβαίνει με «κριτικό» πνεύμα, με καίρια ….σχόλια, παρεμβάσεις και παραστατικότητα, κορυφώνει σταδιακά, με ρυθμό και ένταση , και με χρήση σπαρταριστών διαλόγων (ναι, το «γκρουπ θέραπι» συνεχίζεται και …. εμπλουτίζεται, η κ. Βαρόνου, όμως ……αμετακίνητη) κα όσο πλησιάζουμε προς το τέλος (;;) το ενδιαφέρον για την κατάληξη της «περιπλάνησης» των ηρώων, από την καλοκαιρινή Αθήνα στην Αμερική, όπου ίσως (;;) κρύβονται οι «απαντήσεις» και οι «λύσεις» που αναζητά (και) το αστυνομικό τους «δαιμόνιο».

Δεν μπορώ να διακρίνω ποιος ή ποια από τους συγγραφικούς χαρακτήρες (η κ. Βαρόνου εξαιρείται, είναι …εκτός συναγωνισμού, μοναδική, ακόμα πιο ….εφευρετική, ακαταπόνητη, αυθόρμητη, μη προβλέψιμη και άλλα πολλά….), είναι πιο συμπαθής….όλοι είναι μοναδικοί, χάρη στη συγγραφική (αστείρευτη, πραγματικά) έμπνευση της Θάλειας Κουνούνη, στην ικανότητά της να συνδυάζει  τριτοπρόσωπη αφήγηση με ευρηματικούς, άμεσους και έξυπνους διαλόγους και χωρίς να παραλείπει να εστιάζει στις σκέψεις, στα συναισθήματα, στις προσδοκίες και στις επιθυμίες των ηρώων της, όπως διαμορφώνονται κατά τη ροή της πλοκής, ισορροπώντας άψογα μεταξύ του χιουμοριστικού ύφους του βιβλίου αλλά και της φιλοσοφικής διάθεσης που (πάντα) την διακατέχει (και αυτό προσωπικά για εμένα είναι χάρισμα, και σε όλα της τα έργα, ακόμα και διαφορετικού ύφους από το τελευταίο της, είναι ιδιαίτερα διακριτή και ευπρόσδεκτη).

Επίσης κατά τον ίδιο τρόπο δεν μπορώ να διακρίνω, ποια από όλες τις στιγμές που περιγράφονται στο βιβλίο, μου προκάλεσε τα περισσότερα χαμόγελα (αλλά και αβίαστα γέλια), από την πρώτη σελίδα έως την τελευταία, ωστόσο οφείλω να πω ότι δεν μου έχει τύχει να διαβάσω ξανά….άλλη τόσο ….πρωτότυπη πρόταση γάμου (επιβαλλόμενη από τις ….«συνθήκες»), δεν αναφέρω τίποτε άλλο, αυτό ….αρκεί προς το παρόν.  

Το κυρίαρχο θέμα του βιβλίου (τουλάχιστον όπως εγώ το κατάλαβα), είναι ο έρωτας και οι μορφές, με τις οποίες εμφανίζεται και μας παρασύρει, όπως ακριβώς αναφέρεται στο οπισθόφυλλο, λυτρωτικός, κεραυνοβόλος, φλογερός και πολλά άλλα, που με βεβαιότητα, αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινής μας ζωής.  

Και μία υποκειμενική άποψη, δεν χρειάζεται πάντα να επιλέγουμε και να ανατρέχουμε σε βαθυστόχαστα βιβλία (και δεν εννοώ τους κλασικούς, παλαιότερους και νεότερους), για να αντλήσουμε από την ανάγνωσή τους, σκέψεις και προβληματισμούς για τον έρωτα, πολλές φορές (όπως και στη συγκεκριμένη περίπτωση του «L.A.V. Θέραπι»), αρκούν η πρωτότυπη σύλληψη και η συγγραφική φαντασία, που αναδεικνύουν με οξυδέρκεια αλλά και ευαισθησία, θέματα που διαχρονικά μας απασχόλησαν και θα μας απασχολούν, όπως ο έρωτας και οι ανθρώπινες σχέσεις.     

Μία μόνο φράση περικλείει, για εμένα, το νόημα του βιβλίου, απολύτως αληθινή και αντίστοιχη της μεταβλητότητας της ανθρώπινης φύσης :

«……..Σε έναν αληθινό έρωτα, ο επίλογος δεν έρχεται ποτέ…γιατί ο αληθινός έρωτας είναι ανεξάντλητος. Γιατί δεν κλείνεται μέσα στα πλαίσια των φωτεινών άστρων. Πάει και πέρα από δαύτα. Και …ψάχνει και …εξερευνά….και ….εξελίσσεται».  

Τελειώνοντας το βιβλίο…πλην της ευφρόσυνης διάθεσης που μου προκάλεσε και της πλήρους αναγνωστικής ευχαρίστησης που μου χάρισε….αισθάνθηκα και …λύπη….γιατί αποχωρίσθηκα αυτούς τους τόσο ξεχωριστούς, αξιαγάπητους και ακαταμάχητους χαρακτήρες…., τους οποίους ελπίζω να …ξαναδούμε (και να ξαναδιαβάσουμε φυσικά) στο εγγύς μέλλον, έστω και χωρίς τις περιπέτειες, προς τις οποίες έχουν μία …ροπή να περιπλέκονται, αν όχι, να τις προκαλούν.

Τα εύσημα και τα συγχαρητήρια είναι πανάξια και εύλογα…οι ευχές προς τη συγγραφέαγια την ανοδική πορεία ολόθερμες και ειλικρινείς.        

ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ "Το τελευταίο δαχτυλίδι", εκδ. Μίνωας 2017

Για άλλη μια φορά θα εστιάσω, στον τρόπο που ένας (άνδρας) συγγραφέας έχει την ικανότητα μέσω της γραφής του, να εστιάσει στη γυναικεία ψυχοσύνθεση, και μάλιστα με ένα θέμα (της παρένθετης μητέρας, όπως αναφέρεται και στην περίληψή του, για να μην αποκαλύψω άλλα στοιχεία), το οποίο αποτελεί την κεντρική του ιδέα, συνδέεται άρρηκτα με την μητρότητα πρωτίστως και με την επιθυμία για δημιουργία οικογένειας, σε δεύτερο στάδιο (κατά την προσωπική μου κρίση, επισημαίνω). Το πρώτο μέρος του βιβλίου, επιτρέπει στον αναγνώστη να γνωρίσει τους βασικούς χαρακτήρες, τις σκέψεις τους, τα συναισθήματά τους, τα λάθη τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους, που θα καθορίσουν και την πορεία τους στη συνέχεια. Το δεύτερο μέρος, περισσότερο (και σχεδόν εξ ολοκλήρου) ενταγμένο στο παρόν, ομολογώ ότι το βρήκα περισσότερο ενδιαφέρον από το πρώτο, χαρακτηρίζεται από ένταση και αγωνία, που προκαλούνται αβίαστα από τα ερωτήματα που έχουν γεννηθεί, τα οποία, αν και δεν είναι δυσεπίλυτα, βαρύνουν και προβληματίζουν τη μία από τις βασικές ηρωίδες, και από τα διλήμματα και τους φόβους, που παρεμβαίνουν καταλυτικά στις αποφάσεις που επιβάλλεται να ληφθούν. Οι απαντήσεις και οι λύσεις στην πραγματική ζωή και στα προβλήματα που πολλές φορές ανακύπτουν, ερήμην μας, ποτέ δεν είναι εύκολες....είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, είτε εξωτερικών είτε ψυχολογικών.....το "Τελευταίο δαχτυλίδι", ως κοινωνικό μυθιστόρημα, αντανακλά πολλά από τα δεδομένα της αληθινής ζωής, που μπορεί να περιπλακεί από αστάθμητους παράγοντες, είναι γραμμένο με αμεσότητα και ρεαλισμό, το βασικό του όμως χαρακτηριστικό (κατά την κρίση μου) είναι η ιδιαίτερη ευαισθησία που διακρίνεται στο χειρισμό της κεντρικής ιδέας (όπως προσωπικά την αντιλήφθηκα) και η δεξιότητα ως προς την ένταξή της στην πλοκή του. 

Το τέλος της ιστορίας, το οποίο προκαλεί αισθήματα συγκίνησης, δεν θα το χαρακτήριζα απολύτως αναμενόμενο, ούτε και ανατρεπτικό, αλλά ισορροπημένο και λυτρωτικό. 

Αν και δεν είναι το πρώτο βιβλίο του Σ. Πετρουλάκη που διαβάζω, μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι για άλλη μία φορά με ικανοποίησε με το τελευταίο του δημιούργημα....

ΑΝΝΑ ΓΑΛΑΝΟΥ "ΘΥΣΙΑ" ("Οι δρόμοι της καταιγίδας" Ι), εκδ. Διόπτρα 2017

Τόπος : Ενετοκρατούμενη Κρήτη (Χάνδακας, Ρέθυμνο), οθωμανική Ανδριανούπολη, Κωνσταντινούπολη 

Χρόνος : Το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, όταν δύο από τις "μεγάλες δυνάμεις" της εποχής, ήταν στο απόγειο της κυριαρχίας τους και της επιβολής τους, ως κατακτητές, αλληλο-υποβλέπονταν και εξαντλούσαν όλα τα "μέσα υποταγής" που διέθεταν στους υποταγμένους... 

Ενδιαφέρουσα και απολύτως ακριβής η αντίθεση ανάμεσα στον Χάνδακα, όπου οι Ενετοί ασκούν και επιβάλλουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα με περισσή σκληρότητα σε όσους αντιστέκονται και επαναστατούν, και στο Ρέθυμνο της ίδιας χρονικής περιόδου, όπου, οι τέχνες και η άνθισή τους, υπερσκελίζουν την αίσθηση της κατοχής των Ενετών και επιτρέπουν την αρμονικότερη συμβίωση κατακτητών και γηγενών. 

Οφείλω να πω, επίσης, ότι με εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο, η λιτή (απολύτως ενταγμένη όμως στη ροή της αφήγησης) αναφορά, υπό την μορφή ενθυμήσεων, των πεπραγμένων του Οθωμανού Σουλτάνου, της ίδιας περιόδου, στοιχείο που συνεισφέρει καίρια και συνηγορεί υπέρ (και) του ιστορικού χαρακτήρα της αφήγησης, αφού, η "Θυσία" χάρη στην συγγραφική έμπνευση, συνδυάζει άψογα την μυθοπλασία με την ιστορία, χωρίς η τελευταία ωστόσο να υπερτερεί του δημιουργικού στοιχείου. 

Θέμα : η ιστορία της Ρούσσας Βενιέρη, μία έφηβης, η οποία, μπορεί να φαίνεται για λίγο ως άθυρμα της ιστορίας και της τύχης του τόπου της, που επηρεάζεται από την τραγική απώλεια των δικών της ανθρώπων και παραμένει έρμαιο στις βουλήσεις τρίτων, αλλά στην πραγματικότητα, διαθέτει μία ισχυρή προσωπικότητα, εμφορούμενη από το περήφανο, ανυπότακτο και ανεξάρτητο πνεύμα της, το οποίο κυριαρχεί σε όλη την αφήγηση, που της επιτρέπει αρχικά να ξεφύγει από την προαποφασισμένη μοίρα της, και στη συνέχεια, να προσαρμοσθεί στις αντίξοες συνθήκες και στον τρόπο ζωής που της επιβάλλονται, (οι οποίες δεν στερούνται κινδύνων), να αποφασίσει την προσωπική της συνοδοιπορία με τον σύντροφό της, να έρθει αντιμέτωπη ξανά με ανεπιθύμητα πρόσωπα και οδυνηρές καταστάσεις, να συγκρουσθεί μαζί τους, και στο τέλος, να επιλέξει με τραγικό τρόπο ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο.

Για το συγκλονιστικό τέλος της "Θυσίας" δεν θα πω κάτι συγκεκριμένα, θα επισημάνω μόνο ότι οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου, χαρακτηρίζονται από έντονη δραματικότητα, ένταση και αγωνία η οποία κορυφώνεται σταδιακά, με μοναδικό τρόπο, "δικαιώνοντας" απόλυτα τον τίτλο του βιβλίου. 

Η "Θυσία" ως πρώτο μέρος της τριλογίας "Οι δρόμοι της καταιγίδας", μεταφέρει, με ρεαλισμό και πιστότητα το πνεύμα, τις συμπεριφορές και τις κοινωνικές συνθήκες μιας παρελθούσης ιστορικής περιόδου, χρονικά οριοθετούμενης, που επηρέασαν αποφασιστικά και δραματικά τη ζωή, τη συμπεριφορά, και την ατομική πορεία ανθρώπων και ολόκληρων οικογενειών ακόμη, που δεν δέχθηκαν άκριτα και με υστεροβουλία, όλα όσα, έξωθεν τους επιβάλλονταν. 

Στη "Θυσία" η δημιουργός της, σκιαγραφεί μία ολόκληρη εποχή, μετά από την καταφανή ενδελεχή έρευνα και μελέτη του ιστορικού και χρονικού πλαισίου της, όπως άλλωστε προκύπτει από την βιβλιογραφία που παρατίθεται, χάρη στην οποία, ο συνδυασμός του μύθου και της ιστορίας, αποδεικνύεται επιτυχής για τον δημιουργό και ελκυστική για τον αναγνώστη. 

Εν κατακλείδι, από την "Θυσία" της Α. Γαλανού, απεκόμισα τις καλύτερες εντυπώσεις, αφού, πρόκειται για ένα πολύ καλό (και καλογραμμένο) ιστορικό μυθιστόρημα, ενταγμένο χωροχρονικά σε μία εποχή, η οποία δεν έχει τύχει αντίστοιχης ενασχόλησης στην ελληνική λογοτεχνία συγκριτικά, με άλλες κρίσιμες (από άποψη στορικής βαρύτητας) περιόδους, το οποίο κερδίζει τον αναγνώστη από την πρώτη έως την τελευταία του σελίδα, με τον τρόπο γραφής του, την πλοκή του, την οποία προσωπικά βρήκα αριστοτεχνικά δομημένη και τα εκφραστικά του μέσα και για όλα όσα ως αναγνώστρια, υποκειμενικά πάντα, κρίνω ότι ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες μου. 

Μπορεί να ακούγεται χιλιοειπωμένο μεν, αλλά ανυπομονώ για το δεύτερο μέρος της τριλογίας που εύχομαι να είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο συναρπαστικό από το πρώτο. 

ΔΗΜΗΤΡΑ ΙΩΑΝΝΟΥ "Οι γιοι της γαλανής κυράς", εκδ. Ψυχογιός 2017

Συνηθίζω πολλές φορές, όταν διαβάζω το πιο πρόσφατο έργο κάποιου δημιουργού, να καταλήγω ότι είναι το καλύτερο του, όταν αυτό βεβαίως συμβαίνει, διότι αν σκοπός των δημιουργών είναι να καταστήσουν τις σκέψεις τους και τις ιδέες τους, προσιτές και αγαπητές στο αναγνωστικό κοινό, αυτοσκοπός τους είναι και η εξέλιξη τους και σαφώς η βελτίωσή τους.
Παρακολουθώντας τη συγγραφική πορεία της Δήμητρας Ιωάννου, μπορώ να πω, και ας μου επιτραπεί, ότι από την "Κασσάνδρα" έως τους "Γιους της γαλανής κυράς", η απόσταση που διένυσε ήταν μεγάλη, ως πρωτοεμφανιζόμενη με εξέπληξε πολύ ευχάριστα, αφού διέκρινα ότι διαθέτει όλη τη δυναμική που απαιτείται για τη συγγραφή και δη επιτυχημένη (και για αυτό το λόγο την ακολουθώ πιστά), δικαίωσε τις επιλογές μου, και με το τελευταίο της δημιούργημα, με καθήλωσε (χωρίς καμία υπερβολή). 

Τόπος : η αρχόντισσα των Κυκλάδων, η Σύρος στα χρόνια της ακμής της....και σε κυρίαρχη θέση η "γαλανή κυρά"...
Χρόνος : μέσα του 18ου αιώνα (περίπου και εντεύθεν...) 
Πρόσωπα : η οικογένεια Βονασέρα και ο περίγυρός τους, η πολυτάραχη ζωή τους που επηρεάζεται από τρίτα πρόσωπα, που εισχωρούν και διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην πορεία τους...έως το τέλος... 


Εντυπωσιακό το ξεκίνημα της αφήγησης, εστιάζει στο μυστήριο, που δεν αποκαλύπτεται στον αναγνώστη παρά μόνο πολύ αργότερα, όταν έχει ολοκληρωθεί η σκιαγράφηση των χαρακτήρων, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί αδρά και με ιδιαίτερη οξυδέρκεια από τη δημιουργό τους. Η αιώνια μάχη του καλού με το κακό, είναι με βεβαιότητα από τα δημοφιλή και αγαπημένα θέματα της λογοτεχνίας, ανά τους αιώνες, ωστόσο το τελευταίο βιβλίο της Δήμητρας Ιωάννου, μέσω της μυθοπλασίας, και χάρη στην αναμφισβήτητη αφηγηματική δεινότητα της συγγραφέως, τη θέτει ως επίκεντρο της αφήγησής της, γύρω από την οποία περιστρέφεται η πλοκή, έως την κορύφωση αυτής (η οποία είναι εξίσου εντυπωσιακή, έως και ανατρεπτική, πάντως μη αναμενόμενη, με τον πρόλογό της). Οι έξοχες περιγραφές του τόπου, όπου εξελίσσεται η ιστορία, με πλούσια εκφραστικά μέσα και η λιτή αλλά με παραστατικότητα αναπαράσταση του κοινωνικού περιβάλλοντος της εποχής εκείνης, με τις αντιθέσεις του μεταξύ των πλούσιων αστών και του απλού κόσμου, το μεταφυσικό στοιχείο, το οποίο είναι ευδιάκριτο μεν, αλλά όχι τόσο έντονο, τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου, σοφά τοποθετημένο σε κάθε επιμέρους κεφάλαιο, προσδίδουν έντονη δραματικότητα στην αφήγηση, η οποία, διαθέτοντας όλα αυτά τα στοιχεία ελκύουν τον τελικό αποδέκτη αυτών, δηλαδή τον αναγνώστη. Οφείλω να πω, όμως, ότι οι βασικοί χαρακτήρες που συνέλαβε η συγγραφική έμπνευση, ο τρόπος που έκαστος/η εξ αυτών συμπεριφέρθηκε στην πορεία της αφήγησης, και η ξεχωριστή ψυχοσύνθεση τους, από τον Δαμιανό έως και την Μαρκέλλα (δύο χαρακτήρες, εκ διαμέτρου αντίθετοι), είναι από τα στοιχεία εκείνα στα οποία είναι φανερό, τουλάχιστον σε εμένα, ότι δόθηκε ιδιαίτερο βάρος και δικαίως, αφού τα συναισθήματα τους, από τα πιο αγνά έως τα πιο ακραία, οι σκέψεις τους, οι αποφάσεις τους, τα διλήμματά τους, οι προσδοκίες τους και η εξέλιξη της ζωής τους, αποτυπώθηκαν τόσο "ανάγλυφα" (δεν ξέρω και αν είναι ο σωστός όρος, τεχνικά) και με ενάργεια από τη συγγραφέα, ενταγμένα και απόλυτα συνυφασμένα με την "κεντρική της ιδέα" με μοναδική δεξιοτεχνία. Ευλόγως, λοιπόν για εμένα, και επαξίως για τη δημιουργό του, το συνιστώ ανεπιφύλακτα. 

"ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ" εκδ. Elxis, 2017

Από τα τρία της συγκεκριμένης σειράς, που έχουν έως σήμερα εκδοθεί από τη "Διόπτρα" (και ελπίζω να συνεχίσει και με τα υπόλοιπα), και ενώ συνήθως τα επόμενα του πρώτου, δεν είναι ισάξιά του, η "Παραμυθένια Πρόταση" (βασισμένη σαφέστατα στο παραμύθι της Σταχτοπούτας), είναι και ισάξιο και οφείλω να πω ότι διασκέδασα κιόλας, χάρη στο πνευματώδες χιούμορ της Κουίν, (χαμογελώντας αλλά και γελώντας σε ορισμένα σημεία, όχι με την έννοια της φαιδρότητας, αλλά επειδή μου έβγαινε αυθόρμητα τελείως), που το χρησιμοποιεί τελείως αβίαστα, στους έξυπνους διαλόγους της και στη σκιαγράφηση άψογων χαρακτήρων. Η Κουίν μπορεί να μην είναι Βρετανίδα μεν, αλλά ο τρόπος γραφής της και η αποτύπωση της βικτοριανής κοινωνίας στο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, είναι εφάμιλλη με των ομοτέχνων της Βρετανών. Για το είδος του, εξαιρετικό. 

ΠΕΝΥ ΠΑΠΑΔΑΚΗ "Αντίπαλοι στην αγάπη", εκδ. Ψυχογιός 2017

Ενα "διαφορετικό" βιβλίο....από τις ελάχιστες φορές που γυναίκα συγγραφέας με δεξιοτεχνία, λιτότητα, ρεαλισμό και οξυδέρκεια, ακόμα και ευαισθησία μπορώ να πω, αποτυπώνει με αφηγηματικό τρόπο την νοοτροπία, τις σκέψεις, τα όνειρα, τις προσδοκίες και την ψυχολογία έξι ανδρικών χαρακτήρων, από την εφηβεία τους έως την μέση ηλικία, "μεταφέροντας" μέσω της μυθοπλασίας μηνύματα, που ενώ ξεκινούν από την αιώνια διαμάχη των δύο φύλων, την διαφορετικότητα στην αντιμετώπιση της ζωής, στις συμπεριφορές, στο συναισθηματικό στοιχείο που φαινομενικά και μόνο υπερτερεί στο "αδύναμο" φύλο, καταλήγουν με έναν ιδιαίτερα ευφυή τρόπο, για να καταδείξουν πως ο χρόνος, οι συνήθειες, ο αγχώδης τρόπος ζωής και οι μικροεγωισμοί μπορεί να φθείρουν ακόμα και τις ισχυρότερες διαπροσωπικές σχέσεις (είτε συγγενικές είτε ερωτικές) καταλήγουν να είναι θετικά, ελπιδοφόρα, αισιόδοξα και να εστιάζουν, στη σημασία της συντροφικότητας, της συμπόρευσης, της αλληλοκατανόησης, της πραγματικής φιλίας και του σεβασμού, στην πορεία της ζωής (που είναι και αυτή θηλυκού γένους). Είναι βέβαιο, ότι κατά την ανάγνωσή του, οι περισσότεροι/ες (κρίνοντας από τον εαυτό μου πρωτίστως) θα αναγνωρίσουμε έστω και στο ελάχιστο, κάποια στοιχεία του χαρακτήρα μας και των σκέψεών μας, και αν όχι δικά μας, προσώπων που γνωρίζουμε, αγαπάμε και ανήκουν στο φιλικό ή συγγενικό μας περίγυρο. Και αυτό οφείλεται, στο αναμφισβήτητο γεγονός, ότι ο εύστοχος τίτλος του βιβλίου "Αντίπαλοι στην αγάπη" αλλά και το περιεχόμενό του, από την αρχή έως το τέλος, ανταποκρίνονται απολύτως στην πραγματική ζωή, όπου το ζητούμενο, πρέπει να είναι ο συγκερασμός και η συνύπαρξη των αντιθέτων ή και των "ετερωνύμων" που μόνο αντίθετα δεν είναι στην ουσία, γιατί πιο πολλά είναι εκείνα που ενώνουν παρά όσα "χωρίζουν". Οπως όλα της τα βιβλία, έτσι και σε αυτό, η Πένυ Παπαδάκη κάνει τη "διαφορά" προσφέροντας σε εμάς τους πιστούς αναγνώστες της, όχι μόνο ένα ενδιαφέρον λογοτεχνικό ταξίδι, αλλά και ερεθίσματα για να συλλογισθούμε και να προβληματισθούμε, για τα αληθινά και σημαντικά της ύπαρξής μας.

ΦΑΝΗ ΠΑΝΤΑΖΗ "Η ψυχή του πέτρινου σπιτιού", εκδ. Ψυχογιός 2017

Μπορώ να πω από τα καλύτερα βιβλία της κ. Πανταζή....ωραία ιστορία, δοσμένη σε δύο χρονικά μέρη (με εξαίρεση κάποια συγκεκριμένα μέρη του βιβλίου, με διαφορετική χωροθεσία αλλά και χρονική απόσταση από τα άλλα δύο κύρια μέρη) που είναι απόλυτα αναγκαίο για τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν) στην Μονεμβασιά, στο μεταίχμιο δύο αιώνων (17ος και 18ος), με την αίγλη που δικαιολογείται από την ιστορικότητά της, και τη διαχρονική σημασία της ως μίας από τις σημαντικότερες καστροπολιτείες, και στη σύγχρονη εποχή, που, το "νέο" συνοδοιπορεί με το "παλαιό", αφού και η σημερινή πόλη διατηρεί την ομορφιά της και κυρίως την μαγεία της. Οφείλω να πω ότι οι περιγραφές της τοποθεσίας, όπου εξελίσσεται η αφήγηση είναι έξοχες, σε σημείο που θέλεις (αν γίνεται) να μεταφερθείς εκείνη τη στιγμή, στην Μονεμβασιά, να ακολουθήσεις τις διαδρομές και τις αναζητήσεις των χαρακτήρων και να μοιρασθείς μαζί τους, σκέψεις, διλήμματα, συναισθήματα, ζώντας την ένταση των στιγμών, των συνθηκών και των περιστάσεων που καθορίζουν τη ζωή και τις αποφάσεις τους. Κυρίαρχο όλων στοιχείο, κατά την προσωπική μου άποψη, πάντως είναι η δύναμη που μέσα από τις δύο (φαινομενικά και μόνο ασύνδετες) ιστορίες, αποδίδει η συγγραφέας στην μητρική αγάπη και στον πανίσχυρο, μοναδικό και ακατάλυτο δεσμό που μας ακολουθεί όλες και όλους από την πρώτη στιγμή της ύπαρξης μας έως το τέλος. Το "μεταφυσικό" στοιχείο δεν είναι τόσο έντονο, αλλά πολύ αρμονικά τοποθετημένο, χωρίς υπερβολή, στο δεύτερο μισό του βιβλίου, και δεν αποβαίνει σε βάρος της πλοκής, αλλά θα έλεγα, ότι αποτελεί τη φυσική εξέλιξή της. Η αφήγηση είναι ρεαλιστική, ζώσα, αποτυπώνει λιτά και με δεξιοτεχνία, το περιβάλλον της κάθε εποχής, ιδιαίτερα δε, στο πρώτο μισό του βιβλίου, ανταποκρίνεται στην κοινωνική πραγματικότητα της βενετοκρατούμενης Μονεμβασιάς, όσο ακριβώς απαιτείται για να είναι αληθοφανής, ενώ οι συγγραφικοί χαρακτήρες, στο σύνολό τους, έχουν σκιαγραφηθεί έντεχνα και με αρτιότητα, ενταγμένοι πλήρως στην συγκεκριμένη μυθοπλασία. Και επειδή, νομίζω (αν δεν κάνω λάθος) ότι η κ. Πανταζή, πρώτη φορά μας παραδίδει έργο της, που τοποθετείται και σε πρωθύστερη ιστορική περίοδο, θα έλεγα ότι η συγκεκριμένη επιλογή της είναι απολύτως επιτυχής, κρίνοντας από το αποτέλεσμα.