Ο τίτλος του βιβλίου, έλκεται από το «Χάλκινο Γένος», όπως το προσδιόρισε ο Ησίοδος στα «Εργα και τις Ημέρες» του, το γένος που ζει μέσα στο «μόχθο και στα βάσανα», και ζει δραματικές αλλαγές, όταν οι θεσμοί καταρρέουν, η συγκρότηση της κοινωνίας έχει διασπασθεί και τα ήθη αλλάζουν. Η σύγκριση της πορείας του«Χάλκινου Γένους» κατά τον Ησίοδο, με την ταραγμένη εποχή, που έχει επιλέξει ως ιστορικό «σκηνικό» στο βιβλίο της, η Μαρία Σκιαδαρέση, αποδεικνύεται εύστοχη, αφού, μέσω της ιστορίας της οικογένειας των Κλάρηδων, αναδεικνύεται «μια εποχή στην κόψη, ανάμεσα στο παρελθόν που φεύγει αργόσυρτα και στο μέλλον που έρχεται καλπάζοντας».
Όπως και η ίδια η συγγραφέας αναφέρει στο τέλος του βιβλίου της, το μυθιστόρημά της δεν είναι ιστορικό, αλλά «έργο εποχής», με σκηνικό την Κεφαλλονιά, και την πολυτάραχη ιστορία μίας οικογένειας, από το ν Μεσαίωνα, οπότε και οι πρόγονοί της εγκαταστάθηκαν στο νησί έως και την πιο σύγχρονη εποχή, όταν η τελευταία απόγονος φεύγει από τη ζωή. Μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, διαδραματίζεται η ιστορία της οικογένειας των Κλάρηδων, η οποία ανήκει στις «ευγενείς» οικογένειες του νησιού, με αντιλήψεις, νοοτροπία και συμπεριφορά αντίστοιχη της κοινωνικής της θέσης, αλλά και περιτριγυρισμένη από άλλα πρόσωπα, που εξελίσσονται κατά την αφήγηση σε βασικούς χαρακτήρες του έργου.
Το «Χάλκινο Γένος» δεν παραμένει μόνο στην αφήγηση μίας οικογενειακής πορείας, ανά τους αιώνες, και στην επαλήθευση της «κατάρας» με τρόπο αναπάντεχο, αλλά απόλυτα ανθρώπινο, αφού η ίδια η οικογένεια επέλεξε να τη «λησμονήσει», αλλά η συγγραφέας, με γνώση και μέτρο, (δηλαδή χωρίς να αποβαίνει σε βάρος της μυθοπλασίας η ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων), προσδιορίζει συγκεκριμένα, το ιστορικό πλαίσιο, που δεν είναι άλλο από την κατοχή των Επτανήσων, από τους Βενετούς, τους Φράγκους, τους Αγγλους αργότερα, έως και την ένωσή τους με την Ελλάδα, το οποίο καθορίζει την προσωπική πορεία κάθε ήρωά της ξεχωριστά, επηρεάζει συνειδήσεις, γεννά ιδέες, συνδέεται με την επανάσταση στη χερσαία Ελλάδα, και παίζει σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής. Οι συγκρούσεις στο νησί της Κεφαλλονιάς, είτε αυθόρμητες είτε υποκινούμενες, οι ταραχές και η καταστολή τους, η σκληρή αντίδραση των Αγγλων, οι οποίοι δεν ήταν από όλους, ανεπιθύμητοι, αντιθέτως, η αποδοχή τους από την «αριστοκρατία» του νησιού, μεγάλωσε και διεύρυνε το χάσμα μεταξύ των κατοίκων, οι συνθήκες και οι προβληματισμοί, για τον τρόπο και την μορφή του αγώνα των κατοίκων της Κεφαλλονιάς, η τελική ένωση με την Ελλάδα αλλά και τα ανάμεικτα συναισθήματα που αυτή προκάλεσε, συνδέονται αριστοτεχνικά με το μυθοπλαστικό μέρος του βιβλίου.
Οι ανθρώπινες και πολύπλοκες σχέσεις των ηρώων του «Χάλκινου Γένους», από το Ζένο Κλάρη έως και την τελευταία απόγονό του, η ανάλυση των συναισθημάτων τους, των κινήτρων τους, των σκέψεών τους, όπως αλλάζουν με το πέρασμα των χρόνων, είτε θετικά είτε αρνητικά, ή παραμένουν αναλλοίωτα στοιχεία του χαρακτήρα τους, συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά, ενώ, τα μυστικά, οι ανατροπές και οι αποκαλύψεις ακολουθούν απολύτως φυσικά την εξέλιξη της ιστορίας, και μπορώ να πω, ότι έχουν τοποθετηθεί πολύ «σοφά» στο σημείο ακριβώς που κορυφώνεται η αφήγηση. Την αφήγηση, θα τη χαρακτήριζα πολυεπίπεδη, αφού εναλλάσσονται τόσο οι χρονικές περίοδοι, όσο και τα πρόσωπα των αφηγητών, ωστόσο ο τρόπος γραφής προσδίδει στο έργο αμεσότητα και φυσικότητα, και συνδέεται με την αρχή του, και με τον τρόπο που έρχεται στο φως η οικογενειακή ιστορία των Κλάρηδων.
Οι περιγραφές της Κεφαλλονιάς της περιόδου 1810 έως και 1864, όχι μόνο οι ιστορικές, αλλά και όσες αφορούν την κοινωνική διαστρωμάτωση του νησιού, τις αντιθέσεις μεταξύ των «αρχόντων» , των «αστών» αλλά και του αγροτικού πληθυσμού, καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του βιβλίου, ως αναπόσπαστα συνδεδεμένες με το μυθοπλαστικό μέρος του, και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η συγγραφέας (με βιωματική γνώση, όπως η ίδια αναφέρει στο τέλος), χρησιμοποιεί τη διάλεκτο και τα γλωσσικά ιδιώματα εκείνης της περιόδου, δικαιώνουν απόλυτα το χαρακτηρισμό «έργο εποχής». Ελπίζω μόνο, η συγγραφέας, μετά το εξαιρετικό «Χάλκινο Γένος» της, το οποίο τοποθετεί η ίδια στο συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, (έργο εποχής), όπως και την «Ατροπο» («Η ζωή και ο θάνατος της Βενετίας Δαπόντε»), να μας προσφέρει πιο σύντομα αυτή τη φορά, και άλλο έργο της.
Όπως και η ίδια η συγγραφέας αναφέρει στο τέλος του βιβλίου της, το μυθιστόρημά της δεν είναι ιστορικό, αλλά «έργο εποχής», με σκηνικό την Κεφαλλονιά, και την πολυτάραχη ιστορία μίας οικογένειας, από το ν Μεσαίωνα, οπότε και οι πρόγονοί της εγκαταστάθηκαν στο νησί έως και την πιο σύγχρονη εποχή, όταν η τελευταία απόγονος φεύγει από τη ζωή. Μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, διαδραματίζεται η ιστορία της οικογένειας των Κλάρηδων, η οποία ανήκει στις «ευγενείς» οικογένειες του νησιού, με αντιλήψεις, νοοτροπία και συμπεριφορά αντίστοιχη της κοινωνικής της θέσης, αλλά και περιτριγυρισμένη από άλλα πρόσωπα, που εξελίσσονται κατά την αφήγηση σε βασικούς χαρακτήρες του έργου.
Το «Χάλκινο Γένος» δεν παραμένει μόνο στην αφήγηση μίας οικογενειακής πορείας, ανά τους αιώνες, και στην επαλήθευση της «κατάρας» με τρόπο αναπάντεχο, αλλά απόλυτα ανθρώπινο, αφού η ίδια η οικογένεια επέλεξε να τη «λησμονήσει», αλλά η συγγραφέας, με γνώση και μέτρο, (δηλαδή χωρίς να αποβαίνει σε βάρος της μυθοπλασίας η ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων), προσδιορίζει συγκεκριμένα, το ιστορικό πλαίσιο, που δεν είναι άλλο από την κατοχή των Επτανήσων, από τους Βενετούς, τους Φράγκους, τους Αγγλους αργότερα, έως και την ένωσή τους με την Ελλάδα, το οποίο καθορίζει την προσωπική πορεία κάθε ήρωά της ξεχωριστά, επηρεάζει συνειδήσεις, γεννά ιδέες, συνδέεται με την επανάσταση στη χερσαία Ελλάδα, και παίζει σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής. Οι συγκρούσεις στο νησί της Κεφαλλονιάς, είτε αυθόρμητες είτε υποκινούμενες, οι ταραχές και η καταστολή τους, η σκληρή αντίδραση των Αγγλων, οι οποίοι δεν ήταν από όλους, ανεπιθύμητοι, αντιθέτως, η αποδοχή τους από την «αριστοκρατία» του νησιού, μεγάλωσε και διεύρυνε το χάσμα μεταξύ των κατοίκων, οι συνθήκες και οι προβληματισμοί, για τον τρόπο και την μορφή του αγώνα των κατοίκων της Κεφαλλονιάς, η τελική ένωση με την Ελλάδα αλλά και τα ανάμεικτα συναισθήματα που αυτή προκάλεσε, συνδέονται αριστοτεχνικά με το μυθοπλαστικό μέρος του βιβλίου.
Οι ανθρώπινες και πολύπλοκες σχέσεις των ηρώων του «Χάλκινου Γένους», από το Ζένο Κλάρη έως και την τελευταία απόγονό του, η ανάλυση των συναισθημάτων τους, των κινήτρων τους, των σκέψεών τους, όπως αλλάζουν με το πέρασμα των χρόνων, είτε θετικά είτε αρνητικά, ή παραμένουν αναλλοίωτα στοιχεία του χαρακτήρα τους, συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά, ενώ, τα μυστικά, οι ανατροπές και οι αποκαλύψεις ακολουθούν απολύτως φυσικά την εξέλιξη της ιστορίας, και μπορώ να πω, ότι έχουν τοποθετηθεί πολύ «σοφά» στο σημείο ακριβώς που κορυφώνεται η αφήγηση. Την αφήγηση, θα τη χαρακτήριζα πολυεπίπεδη, αφού εναλλάσσονται τόσο οι χρονικές περίοδοι, όσο και τα πρόσωπα των αφηγητών, ωστόσο ο τρόπος γραφής προσδίδει στο έργο αμεσότητα και φυσικότητα, και συνδέεται με την αρχή του, και με τον τρόπο που έρχεται στο φως η οικογενειακή ιστορία των Κλάρηδων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου