"....Πρέπει να πονά καμιά φορά η θύμηση, να πονά και να μας ξυπνά απ' τη λήθη που φέρνει η απόσταση, να ξαναζούμε έστω για λίγο την ένταση και μετά να μπορούμε να καταλάβουμε, να δικαιολογήσουμε, να συγχωρήσουμε και πάλι...."
Ενα συναρπαστικό μυθιστόρημα - ποταμός για την μνήμη, τη λήθη, την ανθρώπινη και διαχρονική ανά τους αιώνες ανάγκη να διατηρήσουμε ακέραιες και ζωντανές τις αναμνήσεις, καλές και κακές, ευχάριστες και δυσάρεστες, απ' όσους πέρασαν από τη ζωή μας, είτε για λίγο είτε για πολύ, αλλά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, και καταλαμβάνουν πάντα ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο κομμάτι της καρδιάς μας.
Ο τίτλος του βιβλίου είναι και πραγματικός και συμβολικός.....μέσα από τα μάτια του Νικηφόρου, ενός παιδιού δέκα χρονών, σε ένα χωριό της Ξάνθης, τη δεκαετία του 1970, ξεδιπλώνεται η ιστορία της Αλισάβας, από τα μικρά της χρόνια έως και την εγκατάστασή της στην περιοχή, με εναλλαγές μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, χωρίς ωστόσο να χάνεται ο ειρμός ή να υπονομεύεται η ροή της αφήγησης, με παράθεση ιστορικών γεγονότων, η οποία δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο, ούτε αποβαίνει σε βάρος της μυθοπλασίας, αλλά αντίθετα συντελεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην άρτια δόμηση του χωροχρονικού περιβάλλοντος, όπου τοποθετείται η δράση. Τα εκφραστικά μέσα του συγγραφέα είναι όχι απλώς πλούσια, αλλά ανεξάντλητα θα έλεγα, χρησιμοποιούνται για να "συνδέσουν" κατά κάποιο τρόπο την εξιστόρηση των γεγονότων, των στιγμών και της ζωής των χαρακτήρων του έργου, με τις σκέψεις, τη συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση τους, και διακρίνονται από λυρισμό, ευαισθησία και οξυδέρκεια, πολύ περισσότερο που δεν γίνεται ιδιαίτερη χρήση διαλόγων.
Ενα μαγευτικό ταξίδι, γυρισμός και ανάμνηση σε τόπους και μέρη, (στα οποία είτε έζησε η ίδια η αφηγήτρια είτε έζησαν οι δικοί της άνθρωποι), ταραγμένων και κρίσιμων εποχών της ελληνικής ιστορίας, με περιγραφές που αναπαριστούν την τοπική κοινωνία κάθε πόλης, ανάλογα με την εποχή τους, και τον αντίκτυπο της ιστορίας σε κάθε μία από αυτές.... .Ραιδεστός, Κωνσταντινούπολη, Καβάλα, Ξάνθη, Μερσίνα, Κύπρος, Πειραιάς.....
Μπορεί ο τίτλος του βιβλίου, να αναφέρεται στην Αλισάβα, ωστόσο, είχα την αίσθηση, ότι, εκτός του βασικού συγγραφικού χαρακτήρα της ίδιας, η οποία είναι η αφηγήτρια και εκείνη που εκκινεί το νήμα της επιστροφής στο παρελθόν, με άξονα τη δική της ζωή και της οικογένειάς της, άλλος ένας συγγραφικός χαρακτήρας, σκιαγραφήθηκε πολύ έντονα από το δημιουργό του και απέκτησε ειδικό βάρος στην αφήγηση, καταλαμβάνοντας μεγάλο μέρος αυτής και προσδίδοντας εν τέλει στο όλο έργο, ακόμα μεγαλύτερη δυναμική, οφειλόμενη αναμφισβήτητα στην προσωπική του πορεία, εξιστορούμενη με δραματικότητα και ρεαλισμό, κινούμενη παράλληλα αλλά και διασταυρούμενη με τις πιο κρίσιμες και τραγικές στιγμές της ελληνικής ιστορίας.
Ιδιαιτέρως δε, στάθηκα και θεωρώ ότι είναι από τα καλύτερα σημεία του βιβλίου, η περιγραφή των δεινών που υπέστησαν, υπό βίαιες και απάνθρωπες συνθήκες, οι Ελληνες που "υπηρέτησαν" τα Τάγματα Εργασίας των Τούρκων, τα χρόνια των διωγμών και του αφελληνισμού.
Οι "κουρελούδες" είναι το "μέσο" με το οποίο η Αλισάβα, συνδέει το παρόν με το παρελθόν, τα τωρινά με τα περασμένα, και ο μικρός Νικηφόρος, το πρόσωπο που αποκτά καταλυτικό ρόλο στη ζωή της, με τυχαίο τρόπο, και της δίνει το έναυσμα, να ξεκινήσει την αφήγηση της ζωής της. Η σχέση η οποία αναπτύσσεται μεταξύ τους, είναι όχι μόνο σχέση αγάπης,σεβασμού, εκτίμησης και αφοσίωσης μεταξύ δύο ανθρώπων, που ούτε η ηλικία ούτε τα βιώματά τους, θα δικαιολογούσε τέτοια σύνδεση, ακόμα και επαφή, αλλά αμφίδρομη σχέση ζωής, με την Αλισάβα να αποδιώχνει την μοναχικότητα, να καθοδηγεί και να στηρίζει τον μικρό της φίλο, και τον Νικηφόρο να δέχεται την ανεπιφύλακτη αποδοχή, την άδολη αγάπη, και υποσυνείδητα τις συμβουλές και τα λόγια της, διαγράφοντας την δική του πορεία στη ζωή.
Η αλήθεια είναι, ότι στην ελληνική λογοτεχνία, η επιλογή και η τοποθέτηση της πλοκής, σε χρόνους και τόπους άμεσα συνυφασμένους με την ιστορία μας, και την τραγική τις περισσότερες φορές κατάληξη αποφάσεων και πράξεων, που ελήφθησαν και εκτελέσθηκαν ερήμην και σε βάρος της ανθρώπινης ζωής, είναι πολύ συχνή με συνέπεια και η θεματολογία να κινείται αντίστοιχα στα ίδια πλαίσια.
Η διαπίστωση όμως αυτή, δεν στερεί την αναμφισβήτητη λογοτεχνική αξία του συγκεκριμένου βιβλίου, το οποίο με εντυπωσίασε από τις πρώτες του σελίδες, έως το τέλος, χάρη, κυρίως, στη γραφή του και εν συνεχεία στην ενδιαφέρουσα πλοκή του, και του οποίου η ανάγνωση αξίζει, να γίνει με προσήλωση στο λεκτικό πλούτο του δημιουργού της, ο οποίος, με ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο, προσεγγίζει τα μύχια της ανθρώπινης ψυχής, την ανάγκη διατήρησης της μνήμης και τις αξίες της συντροφικότητας, της φιλίας και της οικογένειας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου