ΑΝΝΑ ΓΑΛΑΝΟΥ "Σμαράγδι στη βροχή", εκδ. Διόπτρα 2015

Το «Σμαράγδι στη βροχή» της Αννας Γαλανού, ας μου επιτραπεί να το πω (και είναι η προσωπική μου άποψη) είναι διαφορετικό από τα προηγούμενα (εξίσου) πολύ καλά βιβλία της ίδιας, όπως θα εξηγήσω λίγο πιο κάτω και για εμένα, η διαφορετικότητα αυτή, προσδίδει με θετικό τρόπο, «ειδικό» βάρος στη μυθιστορία. Η δραματική ιστορία της Νάντιας, από τα εφηβικά της χρόνια μέχρι την ενηλικίωσή της και την ανάδειξή της σε δημοφιλή τραγουδίστρια, η προσωπική της διαδρομή, η δύναμη και η θέληση να αποκοπεί από συνθήκες και ανθρώπους που την εξουσίαζαν και η ανάκτηση της αξιοπρέπειας και του αυτοσεβασμού της, το γεγονός, ότι, ουδέποτε αποδέχθηκε τον δύσκολο και συνάμα τραγικό τρόπο ζωής που της επιβλήθηκε, αλλά αντίθετα διατήρησε μέσα της αξίες και αισθήματα, για τους ανθρώπους που τη βοήθησαν και τη στήριξαν, χωρίς να λησμονεί το παρελθόν της, ή να το αποκηρύσσει, η αναζήτηση της αγάπης και της αποδοχής των άλλων, με γνώμονα την αλήθεια και την ειλικρίνεια,  συνθέτουν μία εμβληματική λογοτεχνική ηρωίδα, χωρίς μελοδραματισμούς ή υπερβολές, που δικαιώνει και τον τίτλο του βιβλίου. Τα πρόσωπα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή της Νάντιας, είτε άμεσα είτε έμμεσα παρουσιάζονται με αμεσότητα, λιτότητα και ρεαλισμό, ιδίως ως προς τις σκέψεις τους και το χαρακτήρα τους, αφού κάθε πρωτοβουλία, απόφαση και ενέργειά τους, αντανακλούν, άλλοτε δυσάρεστα και άλλοτε ευχάριστα, στη δική της πορεία, ή και την επηρεάζουν καταλυτικά, όπως αποδεικνύεται στη συνέχεια της ιστορίας, έως και την κορύφωσή της. Ολοι οι χαρακτήρες του βιβλίου, με προεξάρχουσα την Νάντια, ο τρόπος που κινούνται, σκέφτονται, ενεργούν, και τα συναισθήματά τους, που «διατρέχουν» όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου ψυχισμού (από την άδολη αγάπη και προσφορά, την αυταπάρνηση και την προσφορά έως και το φθόνο, το μίσος και τη διάθεση για εκδίκηση) «συνθέτουν», μία έξοχη μυθιστορία, που διαθέτει όλα όσα επιθυμεί ο αναγνώστης από το συγγραφέα : μία άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, με άρτια πλοκή, χωρίς κενά, αντιφάσεις ή ελλείψεις, «δομημένους» και απολύτως αληθινούς χαρακτήρες, άψογο ύφος γραφής, και (θέλω πολύ να το επισημάνω) σωστότατη χρήση των ελληνικών. Δεν περιορίζομαι όμως μόνο σε όσα ανέφερα και αφορούν το μυθοπλαστικό σκέλος του βιβλίου, αλλά, κατά την κρίση μου, η Αννα Γαλανού, συνδύασε και αποτύπωσε, με ακρίβεια, επάρκεια και πιστότητα στις ιστορικές πηγές της εποχής εκείνης (δεκαετίες 1940 έως και 1960), το κοινωνικο-ιστορικό πλαίσιο, εντός του οποίου τοποθετείται η ιστορία της Νάντιας, αφού, ο χρόνος και ο τόπος, μαζί με τις συνθήκες που επικρατούν, συνεισφέρουν πάντα έστω και ασυνείδητα στην ανθρώπινη πορεία, είτε ατομικά είτε συλλογικά και δεν θα μπορούσε η αφήγηση να είναι αποκομμένη από αυτό. Για αυτό το λόγο, προσωπικά διέκρινα τη διαφορετικότητα που ανέφερα παραπάνω, την οποία εκτίμησα πολύ θετικά ως αναγνώστρια. Η ιστορία ξεκινά από ένα πραγματικό γεγονός, το βομβαρδισμό του Πειραιά, στις 11 Ιανουαρίου 1944, (του οποίου η «πρωτοτυπία» έγκειται στο ότι ήταν η μοναδική συμμαχική πόλη που βομβαρδίσθηκε από τους ίδιους τους συμμάχους της και μάλιστα χωρίς ποτέ κανείς να τιμωρηθεί, πολύ περισσότερο να αποζημιωθεί), ο οποίος αποδίδεται με περιγραφές, που ανταποκρίνονται πλήρως στις συνθήκες εκείνης της δύσκολης και τραγικής περιόδου, αλλά και στις ανθρώπινες απώλειες και στην οδύνη που επακολούθησε, όπως γνωρίζω άμεσα από προσωπικές εξιστορήσεις ανθρώπων που βίωσαν εκείνη την περίοδο. Στη συνέχεια της αφήγησης, η περιγραφή της νυκτερινής ζωής του Πειραιά και των περιχώρων, προπολεμικά και μεταπολεμικά, του τρόπου διασκέδασης, που «επιβλήθηκε» από σιωπηρούς «άγραφους» νόμους εκείνης της εποχής, η επίδειξη δύναμης, η στυγνή εκμετάλλευση, η απαξίωση ακόμα και οι κοινωνικές προκαταλήψεις, ο φόβος, η ακμή και η παρακμή, αποτυπώνονται ανάγλυφα, χωρίς καμία απολύτως υπερβολή, αφού αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής ιστορίας του Πειραιά, άρρηκτα συνδεδεμένο με την πόλη, την οποία η συγγραφέας τιμά με τον δικό της τρόπο. Με τον ίδιο τρόπο, η Θεσσαλονίκη παρουσιάζεται ως πόλη των αντιθέσεων, αφού, παρουσιάζεται τόσο ο άνετος τρόπος ζωής που επικράτησε μετά τον πόλεμο, όσο και οι επίπονες προσπάθειες για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κυρίως επιβίωσης των απλών ανθρώπων. Το «Σμαράγδι στη βροχή», δεν μου άφησε κανένα περιθώριο να το αφήσω από τα χέρια μου, πριν το ολοκληρώσω, και με βεβαιότητα, δηλώνω ότι ικανοποίησε απόλυτα τις προσδοκίες μου.